Respiciens

Respiciens
rē-spĭcĭo, spexi, spectum, 3 (old form of subj. perf. respexis, Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 2, 2, 90; id. Rud. 3, 3, 16), v. n. and a., to look back or behind, to look about, look; to see behind one; to look back upon, to look at, look to or for any thing (very freq. and class.).
I.
Lit.
(α).
Neutr.:

respicere quasi retro aspicere, Varro Manio: sedens... neque post respiciens, neque ante prospiciens,

Non. p. 442, 31 sq. (cf. infra, b):

longe retro respicere non possunt,

Cic. Tusc. 5, 2, 6; Liv. 21, 22, 7; cf. Cic. Div. 1, 24, 49:

subito exaudivit hinnitum respexitque et equum alacrem laetus aspexit,

id. ib. 1, 33 fin.: Er. Ergasilum qui vocat? He. Respice... respice ad me, Plaut. Capt. 4, 2, 54 sq.:

huc ad aliquem,

id. Trin. 4, 3, 61; so,

ad aliquem,

id. Curc. 1, 2, 20; id. Cas. 3, 5, 10; id. Ps. 1, 3, 16; id. Poen. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 2, 2; Ter. And. 2, 5, 6; id. Phorm. 5, 1, 13 al.; cf.:

nocte ad oppidum,

Cic. Div. 1, 32, 69:

patriae ad oras,

Ov. M. 11, 547:

ad libellos,

Quint. 10, 7, 31; 11, 2, 45; Ter. Eun. 2, 3, 51:

ad laevam,

Plaut. Mil. 2, 4, 8:

in aliquem,

App. M. 2, p. 118:

huc,

Plaut. Ps. 1, 3, 30; id. Rud. 3, 4, 2; id. Truc. 1, 2, 20; 21:

tanta militum virtus fuit, ut non modo de vallo decederet nemo, sed paene ne respiceret quidem quisquam,

Caes. B. G. 5, 43:

transque caput jace, nec respexeris,

Verg. E. 8, 102:

respicit Aeneas subito,

id. A. 6, 548:

a tergo,

id. ib. 8, 697:

quod respicere vetitus est,

Liv. 21, 22.—
(β).
Act. (in lit. sense rare in good prose, but freq. in all styles in the trop. signif.; v. infra, II.):

ipsi Respiciunt atram in nimbo volitare favillam,

look back on, see behind them, Verg. A. 5, 666:

modo Prospicit occasus, interdum respicit ortus,

Ov. M. 2, 190:

respice me et relinque egentem parasitum,

Plaut. Stich. 2, 2, 7:

repudia istos comites atque hoc respice et revortere,

id. Merc. 5, 2, 30:

proxima respiciens signa,

Caes. B. C. 2, 39; cf.

Caesarem,

id. ib. 3, 91:

(Hannibalem) respexisse saepe Italiae litora,

Liv. 30, 20, 7:

nec prius amissam (Creüsam) respexi animumve reflexi, Quam, etc.,

Verg. A. 2. 741; id. G. 4, 491; Ov. M. 11, 66; cf.:

ut stetit et frustra absentem respexit amicum,

Verg. A. 9, 389:

instantem tergo Cloanthum,

id. ib. 5, 168:

donec versas ad litora puppes Respiciunt,

id. ib. 10, 269; cf. id. ib. 5, 666:

oculis pignora cara,

Ov. Tr. 1, 3, 60: medio cum Sol altissimus orbe Tantum respiceret, quantum superesse videret, looked back upon, i. e. had already passed over, id. M. 11, 354. —
II.
Trop.
A.
In gen., to look, have regard, turn attention.
(α).
Neutr.:

neque se in multa simul intendere animus totum potest: et, quocumque respexit, desinit intueri, quod propositum erat,

at whatsoever it looks, Quint. 10, 3, 23:

si propter singula verba ad singulas formas respiciendum erit,

id. 11, 2, 26; cf.:

non respiciendum ad haec,

id. 7, 10, 14:

M. Bibulus cuncta administrabat: ad hunc summa imperii respiciebat,

looked to him, was centred in him, Caes. B. C. 3, 5 fin.; cf.:

periculum (emptionis) ad venditorem respicere,

Dig. 18, 6, 4 (with ad venditorem pertinere). —
(β).
Act., to look at, regard, look to:

quom respicias immensi temporis omne Praeteritum spatium,

Lucr. 3, 854; cf.:

quoad longissime potest mens mea respicere spatium praeteriti temporis,

Cic. Arch. 1, 1: cum vastitatem Italiae respexerint, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 1: subsidia, quae respicerent in re trepidā, etc., which they might look to, i. e. from which they might expect aid, Liv. 4, 46; cf.:

ne respicere spem ullam ab Romanis posset,

id. 4, 17:

respicere exemplar vitae morumque jubebo Doctum imitatorem,

to look at, have in his eye, Hor. A. P. 317:

de te pendentis, te respicientis amici,

id. Ep. 1, 1, 105. — With rel.-clause:

quid sit prius actum, respicere aetas Nostra nequit, nisi, etc.,

Lucr. 5, 1446; cf. id. 3, 972:

respiciens, an vera soror,

Val. Fl. 6, 661.—
B.
Pregn., to look at with solicitude, i. e. to have a care for, regard, be mindful of, consider, respect, etc. (in this sense mostly act.; cf. provideo).
1.
Of a protecting deity:

di homines respiciunt,

Plaut. Rud. 5, 2, 29:

deus respiciet nos aliquis,

id. Bacch. 4, 2, 39; Ter. Phorm. 5, 3, 34; id. Hec. 5, 2, 6:

nisi quis nos deus respexerit,

Cic. Att. 1, 16, 6: [p. 1581] Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor, Hor. C. 1, 2, 36; Verg. E. 1, 28:

nisi idem deus, qui, etc., respexerit rem publicam,

Cic. Att. 7, 1, 2:

et me et te, nisi quid dī respiciunt, perdidi,

Ter. And. 4, 1, 19.— Hence, Rēspĭcĭens, the Provident, an epithet of Fortuna:

ad opem ferendam,

Cic. Leg. 2, 11, 28; Inscr. Orell. 477; 1766.—

Rarely, in a bad sense, of an avenging deity: at vos, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,

may they remember it against you, Just. 14, 4, 10.—
2.
Of persons that have a care or regard for any thing:

hercle alius nemo respicit nos,

Ter. Ad. 3, 2, 55; so,

aliquem,

Plaut. Truc. 2, 3, 19; id. Aul. 2, 2, 54:

age, me in tuis secundis respice,

Ter. And. 5, 6, 11; id. Ad. 5, 8, 9:

miseros aratores,

Cic. Verr. 2, 3, 10, § 26; Caes. B. G. 7, 77:

sin Caesarem respiciant,

id. B. C. 1, 1; Mart. 10, 10, 5:

non Pylium Nestora respicis,

Hor. C. 1, 15, 22:

quantum quisque ferat respiciendus erit,

Ov. Am. 1, 8, 38: mox deos respexere;

restitui Capitolium placuit,

bethought themselves of, Tac. H. 4, 4:

aetatem tuam,

Ter. Phorm. 2, 3, 87:

populi Romani commoda (with prospicere),

Cic. Verr. 2, 3, 55, § 127:

salutem cum meam tum aliorum,

id. Planc 38, 91; cf. Caes. B. C. 1, 5:

rem publicam,

Cic. Phil. 2, 46, 118; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:

mala sua,

Lucr. 4, 1159 et saep. —With se, to think of or have regard for one ' s self, Plaut. Ps. 2, 2, 18; Ter. Heaut. 1, 1, 18; 5, 1, 46; Cic. Fin. 2, 24, 79; id. pro Scaur. Fragm. 41, p. 267 Orell.: quod si Caesar se respexerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8.—With ad (Quintilian):

ad utilitatem Ligarii respicit,

looks to the advantage of, Quint. 9, 2, 28; so,

modice ad hanc partem,

id. 9, 4, 36:

Graecas litteras (corresp. to studere Latinis),

id. 1, 12, 6:

saepius ad curam rerum ab elocutione,

id. 10, 1, 120.—With an abstr. subj.:

si quid pietas antiqua labores Respicit humanos,

Verg. A. 5, 689.— With object-clause, to observe, perceive, notice:

respicio nihili meam vos gratiam facere,

Plaut. Curc. 1, 2, 68.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • respiciens —   L. respico, look backwards. The barbs on the involucral bristles are directed away from their apices …   Etymological dictionary of grasses

  • Pennisetum respiciens A. Rich. — Symbol SEAD Synonym Symbol PERE14 Botanical Family Poaceae …   Scientific plant list

  • Setaria verticillata (L.) P. Beauv. var. respiciens (A. Rich.) A. Braun — Symbol SEAD Synonym Symbol SEVER2 Botanical Family Poaceae …   Scientific plant list

  • Setaria verticillata (L.) P. Beauv. var. respiciens (A. Rich.) A. Braun — Symbol SEAD Synonym Symbol SEVER2 Botanical Family Poaceae …   Scientific plant list

  • Setaria verticillata (L.) P. Beauv. var. respiciens (A. Rich.) A. Braun — Symbol SEAD Synonym Symbol SEVER2 Botanical Family Poaceae …   Scientific plant list

  • Setaria verticillata (L.) P. Beauv. var. respiciens (A. Rich.) A. Braun — Symbol SEAD Synonym Symbol SEVER2 Botanical Family Poaceae …   Scientific plant list

  • PRIMITIAE frugum aliarumque rerum — eô fine Deo offerri consuevêre, ut in iis reliquae omnes sanctisicarentur. Sic Primitiae arborum offerri iussae sunt Levit. c. 19. v. 23. 24. quod hôc ordine fiebat: Tribus primis, a quo plantatae erant, annis, praeputiatae censebantur, adeoque… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TRANSVECTIO — apud Romanos, Equitum dicebatur census. Primitus enim, duo tantum civium fuêre ordines, Senatorius et Plebeius: Postea Equester ordo additus, post clarissimatum locum obtinuit, verba sunt Asconii Paediani in Divinat. eratque velut medius quidam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Fortuna — For other uses, see Fortuna (disambiguation). Fortuna governs the circle of the four stages of life, the Wheel of Fortune, in a manuscript of Carmina Burana Fortuna (equivalent to the Greek goddess Tyche) was the goddess of fortune and… …   Wikipedia

  • Cumania — Cuman Kipchak confederation in Eurasia circa 1200 Cumania is a name formerly used to designate several distinct lands in Eastern Europe inhabited by and under the military dominance of the Cumans, a nomadic tribe who, with the Kipchaks, created a …   Wikipedia

  • Dei patris immensa — For other similar letters, see Viam agnoscere veritatis. Dei patris immensa was a letter written by Pope Innocent IV to the Mongols (the Pope also wrote other letters to the Mongols, which are known as Cum non solum and Viam agnoscere veritatis) …   Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”